آداب و اعمال روز جمعه

در ادامه مطلب آداب وسنتهای روز جمعه را می خوانیم

روز جمعه روزه حرام است

 اختصاص روز جمعه به روزه حرام است. پیامبر - صلى الله علیه وآله وسلم - می فرماید: روز جمعه، روز عید است، پس روز عیدتان را برای روزه قرار ندهید مگر اینکه روزهای قبل و بعد از آن را هم روزه باشید (امام احمد /المسند (15/ 175).

نماز شب جمعه مکروه است

مکروه است که شب جمعه را به نماز شب اختصاص دهید. بدلیل فرمایش پیامبر - صلى الله علیه وآله وسلم - که می فرماید: «لا تختصوا لیلة الجمعة بقیام من بین اللیالی، ... » ( مسلم (1144).).

سوره های نماز صبح جمعه

خواندن سوره های سجده و انسان در نماز صبح جمعه ( زادالمعاد (1/ 375)).

صلوات برپیامبر

زیاد صلوات فرستادن بر پیامبر - صلى الله علیه وآله وسلم - در روز جمعه (مسند احمد (4/ 8).

تلاوت سوره کهف

خواندن سوره کهف در شب و روز جمعه، زیرا هر کس آنرا بخواند میان او و بیت العتیق را برایش روشن خواهد کرد (دارمی (3283).

غسل جمعه

در غسل روز جمعه اختلاف هست بر سر اینکه واجب  است یا مستحب ، پس برای گرفتن فضیلت و خروج از اختلاف لازم است آنرا انجام داد.

لباس روز جمعه

اختصاص دادن لباس خاص برای روز جمعه، از عبدالله بن سلام نقل شده که از پیامبر شنیده در روز جمعه بر روی منبر می گفت: چه می شود اگر دو دست لباس داشته باشید یکی برای جمعه غیر از لباس کار؟

چندعمل نیک

سنت است قبل از همه برای نماز جمعه به مسجد رفت، و خود را خوشبو کرده و مسواک زده و غسل جمعه را انجام داد بعد به مسجد رفت، از اوس بن اوس روایت شده که گفت: از پیامبر - صلى الله علیه وآله وسلم - شنیدم که می گفت: هرکس روز جمعه غسل نماید و اول وقت به جمعه رود، و پیاده رود نه سواره، و نزدیک امام باشد، و به خطبه گوش دهد و لغو نگوید، برای هر قدمی که برداشته است اجر و ثواب یک سال را خواهد داشت که روزهایش را روزه و شبهایش را قیام اللیل خوانده باشد.

ساعت اجابت روز جمعه

در روز جمعه وقتی وجود دارد که به ساعت اجابه مشهور است، و این ساعت بنابر قول اکثر سلف، آخرین وقت بعد از عصر می باشد و اکثر احادیث نیز این وقت را تأئید می کند (نسائی (1316).). و گفته شده: آنوقت مابین نشستن امام بر منبر تا اتمام نماز است.

سکوت حین خطبه

باید با شروع امام به خطبه ساکت شد و گوش فراداد، پیامبر - صلى الله علیه وآله وسلم - می فرماید: اگر به دوستت گفتی ساکت باش در حالیکه امام خطبه می خواند، لغو گفته اید (مسلم (851). پس بهتر آن است بعد از پائین آمدن امام از منبر و قبل ادای نماز چیزی نگفت، مگر اینکه نیاز باشد، بدلیل حدیثی که سلمان روایت کرده که می گوید: «وینصت حتى یقضی صلاته» (نسائی (1330).

ساکت می شود تا اینکه نمازش به اتمام برسد.

سوره های نماز ظهر جمعه

خواندن سوره های جمعه و منافقون در نماز جمعه، یا سوره اعلی و غاشیه و یا جمعه و غاشیه (صحیح مسلم (877)).

ابن القیم (- رحمه الله -) گفته است: اینکه از هر سوره بعضی آیات را بخواند و یا اینکه یک سوره را در هر دو رکعت بخواند، این سنت نیست، بلکه خلاف سنت است (زادالمعاد (1/ 381).

خواب بعد از نماز جمعه

بعد از نماز جمعه مستحب است خواب (قیلوله) را انجام داد و پیامبر - صلى الله علیه وآله وسلم - بر قیلوله بعد از نماز جمعه، مردم را تشویق کرده است، و گفته است: «قیلوا فإنَّ الشیاطین لا تقیل» (صحیح الجامع (4431) و در روز جمعه وقت آنرا بعد از نماز اعلام کرده است بدلیل حدیثی که انس روایت کرده است و می گوید: نماز جمعه را زود می خواندیم و بعد از نماز جمعه قیلوله می کردیم ( بخاری (905).

وقت نماز خلاف روزهای دیگر

در روزهای جمعه به هنگام استواء خورشید، نماز خواندن جایز است، برخلاف روزهای دیگر، همانگونه که در احادیث متعددی آمده است. سپس نمازی که واجب است می خواند ( بخاری (883).

تارک نماز جمعه

تهدید کسانیکه جمعه را ترک می کنند و نمی خوانند: «لینتهین أقوام عن ودعهم الجمعات أو لیختمن الله على قلوبهم، ثم لیکونن من الغافلین» (مسلم (865)).

یعنی: «کسانیکه جمعه را نمی خوانند، یا اینکه این رفتار زشت را ترک خواهند کرد (و نماز را اقامه می کنند) و یا اینکه خداوند بر دلهای آنها مهر می زند و سپس از فراموشکاران محسوب خواهند شد.